About

KARADENIZ (EVKSINOS PONTOS)

Karadeniz (Μαύρη Θάλασσα) και Εύξεινος Πόντος

Εύξεινος Πόντος είναι η ονομασία που οι αρχαίοι Μιλήσιοι έδωσαν στα τέλη του 8ου πΧ αι. στην Μαύρη Θάλασσα. Η λέξη Εύξεινος κατά μιά άποψη είναι ο Ιωνικός τύπος της λέξης Εύξενος=Φιλόξενος. Ωστόσο ξένοι μελετητές πιστοποιούν πως η λέξη Εύξεινος προέρχεται από την αρχαιοπερσική λέξη axsaina (άξσενα) που σημαίνει σκοτεινός, μαύρος. Η ερμηνεία αυτή γίνεται περισσότερο πειστική και αληθοφανής διότι αποτελεί ακριβή απόδοση του όρου Μαύρη θάλασσα, μιά όντως σκοτεινή θάλασσα που σε καμμιά περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθή φιλόξενη. Στους διεθνείς γεωγραφικούς χάρτες ο όρος Εύξεινος Πόντος είναι ανύπαρκτος. Αντί αυτού χρησιμοποιούνται οι ιστορικά ορθοί όροι Black Sea (Αγγλοσαξονική βιβλιογραφία), Schwarzes Μeer (Γερμανική βιβλιογραφία), Mare Nero (Νεολατινική βιβλιογραφία), Срна Море (Σλαβική βιβλιογραφία) και Karadeniz (Τουρκική βιβλιογραφία) που στο σύνολό τους σημαίνουν Μαύρη Θάλασσα.. "Μέλας", "ευρύς", "απείριτος", "ιχθυόεις", "απείρων" και "ατρύγετος" χαρακτηρίζεται ο πόντος από τον Όμηρο. Σ' αυτόν, όπως και στους άλλους ποιητές της Αρχαιότητας, η λέξη σημαίνει την πλατιά θάλασσα, ενώ σπανιότερα, και κατά κανόνα από τους πεζογράφους, χρησιμοποιείται για να δηλωθούν συγκεκριμένα πελάγη. Προσωποποιημένος εμφανίζεται ο πόντος στον Ησίοδο: είναι θεός, γιος της Γης και πατέρας άλλων θεοτήτων. Μόλις κατά τον 5ο αι. π.Χ. στα αρχαία κείμενα με τη λέξη "πόντος" νοείται ο Εύξεινος Πόντος, ενώ από τους Ελληνιστικούς χρόνους και εξής περιορίζεται να δηλώνει το βορειοανατολικό τμήμα της Μικράς Ασίας, από το αρχαίο Τίειον μέχρι τη Φάσιδα, και την ενδοχώρα του, το βάθος της οποίας ποικίλλει. Στους χρόνους των Μεγάλων Κομνηνών με τον ίδιο όρο νοούνταν η περιοχή από τον Άλυ μέχρι το Φάσι ποταμό.
Η θάλασσα προς βορρά και οι ορεινοί όγκοι των Ποντικών 'Αλπεων προς νότο, που αποτελούν συνέχεια της οροσειράς του Καυκάσου και διασχίζουν κατά μήκος το χώρο, ορίζουν τη φυσιογνωμία του και σε μεγάλο βαθμό έχουν καθορίσει την ιστορία του. Την περιοχή διασχίζουν πολυάριθμοι ποταμοί, όπως ο 'Αλυς, ο Ίρις, ο Λύκος, ο Πυξίτης και ο 'Ακαμψις, δημιουργώντας εύφορες καλλιεργήσιμες κοιλάδες. Το κλίμα στα παράλια είναι θερμό και υγρό, ενώ στην ενδοχώρα ηπειρωτικό, με ψυχρό χειμώνα και ξηρό καλοκαίρι. Κωνοφόρα, οπωροφόρα και άλλα δέντρα, καθώς και σπάνια είδη φυτών, όπως η περίφημη ποντική αζαλέα, συνθέτουν την πλούσια χλωρίδα του Πόντου. Δικαιολογημένα ο Στράβων, ο γεωγράφος της Αρχαιότητας, χαρακτηρίζει την περιοχή "χώρα αγαθή δε και καρποίς, μάλιστα δε σίτω και βοσκήμασι παντοδαποίς" (χώρα θαυμάσια στην παραγωγή καρπών και προπάντων σιταριού, καθώς και σε κάθε είδος κτηνοτροφίας). Το εμπόριο καρπών υπήρξε η κύρια πηγή πλούτου για τους κατοίκους του Πόντου, ενώ το πλούσιο σε μεταλλοφόρα κοιτάσματα υπέδαφος αποτέλεσε στέρεη βάση για την οικονομική άνθηση κάποιων περιοχών μέχρι τα Νεότερα χρόνια.
Η διαμόρφωση του εδάφους, η ύπαρξη πλωτών ποταμών σε όλο το μήκος ή σε ένα τμήμα τους και προπάντων η πρόσβαση στη θάλασσα ευνόησαν την ύπαρξη εμπορικών δρόμων, οι οποίοι αποτέλεσαν προϋπόθεση για την εμπορική και γενικότερη οικονομική ανάπτυξη του χώρου. Συνακόλουθη ήταν η οικιστική ανάπτυξη της περιοχής με τη δημιουργία αστικών κέντρων, εμπορικών σταθμών και αγκυροβολίων.

Ηδη από το 2.000 πΧ πολυάριθμα Ιρανικά φύλλα της Αρείας Φυλής είχαν μεταναστεύσει στις περιοχές της Μικράς Ασίας και του Καυκάσου μεταφέροντας την πολιτιστική τους επιρροή. Τόσο οι Κούρδοι όσο και οι Αρμένιοι, έθνη με ισχυρή ιστορική παρουσία στον Πόντο, σχετίζονται φυλετικά και γλωσσικά με τους αρχαίους Ιρανούς. Γύρο στο 1200 πΧ οι ελληνόφωνοι Ιωνες που ζούσαν στην νότια Ελλάδα δέχθηκαν την κατακτητική εισβολή των Δωριεών, ενός Ινδοευρωπαϊκού φύλλου απροσδιόριστης φυλετικής προέλευσης και υποχρεώθηκαν να μετακινηθούν στα δυτικά παράλια της Μικράς Ασίας (σημερινή Τουρκία) όπου είτε κατέλαβαν προϋπάρχουσες αρχαίες πόλεις, είτε ίδρυσαν νέες όπως η Πριηνη, η Πέργαμος και κυρίως η Μίλητος. Τα Αιγαιακά παράλια της Μικράς Ασίας και το εσωτερικό αυτής κατοικούντο από ιστορικά αρχαιότερους λαούς όπως οι Λύδιοι, οι Κάρες, οι Βιθύνιοι, οι Παφλαγόνες, οι Καππαδόκες κ.α.

Γύρο στο 700 πΧ οι κάτοικοι της Μιλήτου εισέβαλαν στις βόρειες ακτές της Μικράς Ασίας, απώθησαν τους γηγενείς λαούς της περιοχής στα ενδότερα και ίδρυσαν νέες αποικίες είτε στην θέση παλαιότερων πόλεων είτε σε νέες θέσεις. Οι Μιλήσιοι ονόμασαν την Μαύρη Θάλασσα "Εύξεινο Πόντο". Ο γεωγράφος Στράβων αναφέρει ότι η Σινώπη είχε ιδρύθεί από τον αργοναύτη Αυτόλυκο και στην συνέχεια καταλήφθηκε από τους Μιλήσιους.

Καθαυτό ιστορία του διαφαίνεται από τις αρχές του Η’ π.Χ. αιώνα με την ίδρυση της Σινώπης από Μιλήσιους αποίκους το 785 π.Χ. και αργότερα των άλλων πόλεων: Τραπεζούντας (756 π.Χ.), Κερασούντος (700 π.Χ.), Αμισού (Σαμψούντας 600 π.Χ.), Κοτυώρων (Ορντού), Τριπόλεως κλπ

Η αποικιοποίηση των νότιων ακτών της Μαύρης Θάλασσας συνεχίσθηκε και τα επόμενα χρόνια επεκτεινόμενη μέχρι τα σύνορα της Κολχικής που συμπίπτει με την περιοχή του Λαζιστάν και την αυτόνομη Δημοκρατία της Αζαρίας (Ajaria) στην σημερινή Γεωργία. Το ανατολικό τμήμα του Πόντου εποικίσθηκε από τους Λαζούς ή Μιγκρέλιους, έναν γηγενή λαό του Καυκάσου. Οι σημερινοί Λαζοί ή Μιγκρέλιοι της Τουρκίας και της Γεωργίας έχουν μουσική, ενδυμασία και ήθη σχεδόν πανομοιότυπα με αυτά των Ποντίων της Ελλάδας.Η χώρα τους ονομάσθηκε από τους Ρωμαίους Lazica, οι αρχαίοι Ελληνες την αποκάλεσαν Λαζική, στην σημερινή Τουρκία ονομάζεται Λαζιστάν, οι Καυκάσιοι την αποκαλούν Μιγκρέλια.Η λέξη Laz έχει ινδοευρωπαϊκή προέλευση. Στους ιστορικούς χρόνους οι κάτοικοι της Λαζικής ονομάζοντο Χάλυβες (Khalib) σύμφωνα με την μαρτυρία του Ξενοφώντα. Κατά τον Ηρόδοτο και τον Διόδωρο Σικελιώτη οι Λαζοί αποτελούσαν υπολείμματα της Αιγυπτιακής στρατιάς του Φαραώ Σέσωστρ που στα βάθη της ιστορίας προήλασε στον Πόντο. Η ανάμνηση του προϊστορικού βασιλείου των Khalib διατηρείται μέχρι και σήμερα στο Λαζιστάν. Ακόμα πιό ισχυρή είναι η ανάμνηση της μυθικής Κολχίδας στα εδάφη του σημερινού Λαζιστάν με το χρυσόμαλο δέρας ,τον Ιάσονα και τους Αργοναύτες, τον βασιλιά Αιήτη και την αδίστακτη Μήδεια..Οι αρχαίοι Λαζοί ήσαν ειδωλολάτρες. Στις αρχές του 6ου μΧ αιώνα προσηλυτίσθηκαν στον χριστιανισμό. Τον 15ο αιώνα η Οθωμανική αυτοκρατορία αντικατέστησε την Ρωμαϊκή και οι Λαζοί ασπάσθηκαν τον Ισλαμισμό και ειδικότερα τον Σουνιτικό κλάδο του Ισλάμ. Μόνο οι Λαζοί της Γεωργίας εξακολουθούν να είναι χριστιανοί.
Η γλώσσα των Λαζών ανήκει στην Καρτβελιανή γλωσσική ομάδα του νότιου Καυκάσου (Kartvelian language group) και μοιάζει πολύ με την Μινγκρελιανή γλώσσα (Mingrelian language) που ομιλείται σε τμήμα της Γεωργίας. Δεν έχει καμμία σχέση με την Ποντιακή. Η Λαζική γλώσσα είναι προφορική, δεν διαθέτει γραφή ούτε αλφάβητο, ωστόσο εδώ και μερικές δεκαετίες απέκτησε γραπτή έκφραση με ένα προσαρμοσμένο Λατινικό αλφάβητο.

Στα μέσα του 6ου αιώνα πΧ ολόκληρη η Μικρά Ασία ενσωματώθηκε στην Περσική αυτοκρατορία και διαμορφώθηκε σε διοικητικές επαρχίες που ονομάσθηκαν Σατραπείες. Η περιοχή του Πόντου αποτέλεσε την Σατραπεία της Τιβαρηνής...

Μα�ρη Θ�λασσα

Συντεταγμ�νες: 43°17′49″N 34°01′46″E / 43.2969, 34.0294

Χ�ρτης της Μα�ρης Θ�λασσας.

Η Μα�ρη Θ�λασσα (γνωστ� στην αρχαι�τητα και ως Ε�ξεινος Π�ντος) ε�ναι μ�α εσωτερικ� θ�λασσα μεταξ� της νοτιοανατολικ�ς Ευρ�πης και της Μικρ�ς Ασ�ας. Συνδ�εται με τη Μεσ�γειο Θ�λασσα μ�σω του Β�σπορου και της Θ�λασσας του Μαρμαρ�, και με τη Θ�λασσα του Αζ�φ μ�σω του Ισθμο� του Κερχ.

Η εισρο� θαλασσινο� νερο� μ�σω του Βοσπ�ρου αγγ�ζει τα 200 Km³ το χρ�νο. Η εισρο� γλυκο� νερο� απ� τις περιβ�λλουσες περιοχ�ς, ιδια�τερα απ� την κεντρικ� και κεντρο-ανατολικ� Ευρ�πη, συναθρο�ζει 320 Km³ το χρ�νο. Ο σημαντικ�τερος ποταμ�ς που εισ�ρχεται στη Μα�ρη Θ�λασσα ε�ναι ο Δο�ναβης. Η Μα�ρη Θ�λασσα διαθ�τει �κταση 422.000 Km² και μ�γιστο β�θος 2.210 m.

Οι χ�ρες που συνορε�ουν με τη Μ�υρη Θ�λασσα ε�ναι η Τουρκ�α, η Βουλγαρ�α, η Ρουμαν�α, η Ουκραν�α, η Ρωσ�α και η Γεωργ�α. Η Κριμα�κ� χερσ�νησος ε�ναι Ουκρανικ� αυτ�νομη δημοκρατ�α. Στις σημαντικ�ς παρ�κτιες π�λεις συμπεριλαμβ�νονται οι: Κωνσταντινο�πολη, Μπουργκ�ς, Β�ρνα, Κοστ�ντα, Γι�λτα, Οδησσ�ς, Κ�ρχ, Νοβοροσ�σκ, Σ�χι, Σουχο�μι, Π�τι, Μπατο�μι, Τραπεζο�ντα, Σαμψο�ντα.

�νομα

Φωτογραφ�α της Μα�ρης Θ�λασσας, του 1915.
Ο �ρος Μα�ρη Θ�λασσα δεν μπορε� να εντοπιστε� σε ημερομην�α νωρ�τερη του 13ου αι�να. Ο Στρ�βων αναφ�ρει πως στην αρχαι�τητα, η Μα�ρη Θ�λασσα συχν� αποκαλε�το απλ� Π�ντος (δηλ. η Θ�λασσα). Για το μεγαλ�τερο μ�ρος η Ελληνο-Ρωμα�κ� παρ�δοση αναφ�ρεται στη Μα�ρη Θ�λασσα ως Ε�ξεινος Π�ντος, δηλ. Φιλ�ξενη Θ�λασσα. Ο �ρος αποτελε� ευφημισμ� που αντικατ�στησε τον πρ�τερο �ρο �ξεινος Π�ντος (δηλ. Αφιλ�ξενη Θ�λασσα), τον οπο�ο πρωτοσυναντ�με στον Π�νδαρο (αρχ�ς του 5ου αι�να π.Χ.). Ο Στρ�βων πιστε�ει πως η Μ�υρη Θ�λασσα αποκαλε�το αφιλ�ξενη προ της Ελληνικ�ς αποικιοπο�ησης, γιατ� η δι�πλευσ� της �ταν δ�σκολη, και γιατ� οι ακτ�ς της κατοικο�νταν απ� �γριες φυλ�ς, και πως το �νομα �λλαξε σε φιλ�ξενη αφο� οι Μιλ�σιοι απο�κησαν την περιοχ�, καθιστ�ντας την μ�ρος του Ελληνικο� πολιτισμο�. Ωστ�σο, ε�ναι πιθαν� το �νομα �ξεινος να προ�λθε απ� λα�κ� ετυμολογ�α, ε�τε απ� το Ιρανικ� αξα�να (σκοτειν�ς), ε�τε απ� Ασκανικ�, π.χ Φρυγικ�. Αν ισχ�ει η εκδοχ� του αξα�να-σκοτειν�ς, αυτ� σημα�νει πως η επωνυμ�α Μα�ρη Θ�λασσα θα �χει τις ρ�ζες της στην Αρχαι�τητα. Το κ�νητρο για να ονομαστε� απ� τους αρχα�ους η περιοχ� �τσι, �σως να συνδ�εται με την αρχα�α σ�νδεση χρωμ�των με την κατε�θυνση της πυξ�δας, αναφ�ροντας τον βορρ� ως μα�ρο και τον ν�το ως κ�κκινο. Ο Ηρ�δοτος, για παρ�δειγμα, κ�ποια στιγμ� στο �ργο του χρησιμοποιε� εναλλακτικ� τους �ρους Ερυθρ� Θ�λασσα και Ν�τιος Θ�λασσα. Σ�μφωνα με �λλη εκδοχ� η ονοματοδοσ�α αυτ� οφε�λεται στους Το�ρκους που συν�θιζαν να αποδ�δουν τα σημε�α του ορ�ζοντα με χρ�ματα. Μα�ρο για τον βορρ�, μπλε για τη δ�ση, λευκ� για το ν�το και πρ�σινο για την ανατολ�. Η θ�λασσα αυτ�, ο�σα στο βορρ� της Τουρκ�ας ονομ�στηκε μα�ρη, στα Το�ρκικα Karadeniz, εν� η Μεσ�γειος αποκαλε�ται Λευκ� Θ�λασσα, στα Τουρκικ� Akdeniz.
Σ�μερα το �νομα της Θ�λασσας στις δι�φορες γλ�σσες ε�ναι μεταφρ�σεις του ον�ματος Μ�υρη Θ�λασσα: Το�ρκικα Kara Deniz, Ρ�σικα: Черное Море, Βουλγαρικ�: Черно море, Cherno more, Γεωργιαν�: შავი ზღვა, shavi zghva, Ουκρανικ�: Chorne More, Ρουμανικ�: Marea Neagră, κοκ.
[Επεξεργασ�α] Ιστορ�α
Οι στ�ππες στα β�ρεια της Μα�ρης Θ�λασσας �χουν προταθε� ως η αρχικ� εστ�α των ομιλητ�ν της Πρωτο-Ινδοευρωπα�κ�ς γλ�σσας, προγ�νου της Ινδοευρωπα�κ�ς γλωσσικ�ς οικογ�νειας, απ� μερικο�ς μελετητ�ς (�λλοι μελετητ�ς θεωρο�ν πως η εστ�α αυτ� �ταν ανατολικ�τερα προς την Κασπ�α Θ�λασσα, και �λλοι προς την Ανατολ�α).
Το �νομα 'Μα�ρη Θ�λασσα' (αρχικ� �ξεινος Π�ντος (αφιλ�ξενη θ�λασσα), αργ�τερα μετονομασμ�νος σε Ε�ξεινος Π�ντος (φιλ�ξενη θ�λασσα) για να κερδηθε� η ε�νοια της θ�λασσας) επινο�θηκε απ� τους Αρχα�ους �λληνες, λ�γω του ασυν�θηστου μα�ρου χρ�ματος, σε σ�γκριση με την Μεσ�γειο Θ�λασσα. (για διαφορετικ�ς ετυμολογικ�ς εκδοχ�ς βλ�πε το τμ�μα �νομα) Η ορατ�τητα στη Μα�ρη Θ�λασσα ε�ναι κατ� μ�σο �ρο περ�που 5 μ�τρα, σε σχ�ση με τα 35 μ�τρα που μπορε� να φτ�σει στη Μεσ�γειο. Ωστ�σο, το νερ� στις φωτειν�ς, καθαρ�ς μ�ρες ε�ναι �σο μπλε �σο και οποιασδ�ποτε �λλης θ�λασσας. Η γη στο ανατολικ� �ριο της Μα�ρης Θ�λασσας, η Κολχ�ς (σημεριν� Γεωργ�α), σηματοδοτο�σε για τους �λληνες �να απ� τα �ρια του αποικιακο� τους χ�ρου.
[Επεξεργασ�α] Γεωλογ�α
Η Μα�ρη Θ�λασσα ε�ναι το μεγαλ�τερο μη οξυγωνομ�νο θαλ�σσιο σ�στημα. Αυτ� ε�ναι αποτ�λεσμα του μεγ�λου β�θους της θ�λασσας και της σχετικ� υψηλ�ς αλμυρ�τητας (και ως εκ το�του πυκν�τητας) των νερ�ν του β�θους• η αν�μειξη του φρ�σκου νερο� με το θαλασσιν� περιορ�ζεται στο πολ� στα 100 με 150μ, εν� το νερ� κ�τω απ� την επιφ�νεια αυτ� εναλλ�σεται μ�νο μια φορ� τα χ�λια χρ�νια. Επομ�νως δεν υπ�ρχει καμ�α σημαντικ� ανταλλαγ� αερ�ων με την επιφ�νει, και ως αποτ�λεσμα το αποσυντιθ�μενο οργανικ� υλικ� στο κατακαθημ�νο �ζημα καταναλ�νει κ�θε διαθ�σιμο οξυγ�νο.
Εν� ε�ναι γενικ� αποδεκτ� πως η Μα�ρη Θ�λασσα υπ�ρξε λ�μνη γλυκο� νερο� (τουλ�χιστον τα �νω στρ�ματ� της) με �να σημαντικ� χαμηλ�τερο επ�πεδο κατ� τη δι�ρκεια του τελευτα�ου παγετ�να, η μετ� τον παγετ�να αν�πτυξ� της σε θ�λασσα παραμ�νει ζ�τημα εντατικ�ς μελ�της και συζητ�σεων. Υπ�ρχουν καταστροφολογικ� σεν�ρια, �πως αυτ� που προτε�νουν οι Γου�λλιαμ Ρ�ιαν και Γου�λτερ Π�τμαν, καθ�ς και μοντ�λα που δ�νουν �μφαση σε μια πιο σταδιακ� μεταβολ� σε αλατο�χες συνθ�κες. Βασ�ζονται σε διαφορετικ�ς θεωρ�ες για το επ�πεδο που η λ�μνη γλυκο� νερο� ε�χε φτ�σει μ�χρι την περ�οδο που η Μεσ�γειος Θ�λασσα �ταν αρκετ� ψηλ� �στε να ρ�ει π�νω τα Δαρδαν�λλια και τον Β�σπορο. Απ� την �λλη, μια μελ�τη στον θαλ�σσιο πυθμ�να στην πλευρ� του Αιγα�ου δε�χνει πως την 8η χιλιετ�α π.Χ. υπ�ρχε μια μεγ�λη ρο� φρ�σκου νερο� που �βγαινε απ� την Μα�ρη Θ�λασσα. (New Scientist, 4 Μα�ου 2002, σελ.13).
[Επεξεργασ�α] Η Θεωρ�α Κατακλυσμο� των Ρ�ιαν-Π�τμαν
Το 1997, οι Γου�λλιαμ Ρ�ιαν και Γου�λτερ Π�τμαν απ� το Πανεπιστ�μιο Κολο�μπια εξ�δωσαν μια θεωρ�α κατ� την οπο�α μια μαζικ� πλημμ�ρα συν�βη μ�σω του Βοσπ�ρου κατ� την αρχαι�τητα. Ισχυρ�ζονται πως οι Μ�υρη και Κασπ�α Θ�λασσες �ταν μεγ�λες λ�μνες γλυκο� νερο�, αλλ� γ�ρω στο 5600 π.Χ., η Μεσ�γειος χ�θηκε π�νω απ� μια βραχ�δη ρ�χη υφ�λου, δημιουργ�ντας την σημεριν� επικοινων�α μεταξ� της Μα�ρης Θ�λασσας και της Μεσογε�ου. Την πρ�ταση της θεωρ�ας αυτ�ς ακολο�θησαν εργασ�ες που ε�τε την υποστηρ�ζουν, � την αμφισβητο�ν. Παραμ�νει μ�χρι σ�μερα ενεργ� θ�μα συζ�τησης μεταξ� των αρχαιολ�γων.
Ε�ξεινος Π�ντος
[� Μα�ρη Θ�λασσα] Μεγ�λη κλειστ� θ�λασσα, μεταξ� ΝΑ Ευρ�πης και Μ. Ασ�ας. Γ�ρω της βρ�σκονται τα κρ�τη Ρωσ�α, Ρουμαν�α, Βουλγαρ�α, Τουρκ�α. Ονομ�στηκε Ε�ξεινος Π�ντος (φιλ�ξενη θ�λασσα) κατ` ευφημισμ�, γιατ� �ταν π�ντα �γρια και τρικυμι�δης. Αρχαι�τερα λεγ�ταν Π�ντος και �ξενος Π�ντος (αφιλ�ξενη θ�λασσα). Μεταγεν�στερα τον ον�μασαν και Μα�ρη θ�λασσα. �χει επιφ�νεια 440.000 τ. χλμ., μ�κος 600 ναυτικ� μ�λια και πλ�τος 145 ναυτικ� μ�λια. Το β�θος φτ�νει μ�χρι 2.248 μ.
�χει ψηλ�ς και απ�κρημνες ακτ�ς και το β�ρειο μ�νο τμ�μα παρουσι�ζεται επ�πεδο και σε ορισμ�να σημε�α �χει β�λτους (αν�μεσα στις εκβολ�ς του Δο�ναβη και στη χερσ�νησο της Κριμα�ας). Προς τις ευρωπα�κ�ς ακτ�ς του σχηματ�ζονται δ�ο μεγ�λες εσοχ�ς: Η Αζοφικ� θ�λασσα και ο κ�λπος της Οδησσο�. Με τη Μεσ�γειο επικοινωνε� με τον πορθμ� του Βοσπ�ρου, της Προποντ�δας και τα Στεν� των Δαρδανελ�ων (Ελλ�σποντος). Στη Μα�ρη θ�λασσα χ�νονται οι μεγ�λοι ποταμο�: Δο�ναβης, Δνε�στερος, Δνε�περος, Δον, Μπουνγκ, Σαγγ�ριος κ.�. Τα νερ� του Π�ντου ε�ναι πιο γλυκ� απ� �λλες θ�λασσες, γιατ� σ` αυτ�ν εκβ�λλουν πολλο� ποταμο�. Εξ�λλου σε β�θος μεγαλ�τερο των 200 μ. δεν υπ�ρχει οργανικ� ζω�, επειδ� υπ�ρχει υδρ�θειο σε μεγ�λες ποσ�τητες. Απ� οικονομικ� �ποψη η σημασ�α του ε�ναι τερ�στια. Αποτελε� τη μοναδικ� δι�ξοδο προς τις ανοιχτ�ς θ�λασσες για τις χ�ρες της Ουκραν�ας, Ρουμαν�ας, Βουλγαρ�ας. Στις ακτ�ς του υπ�ρχουν πολλ� αξι�λογα λιμ�νια: Οδησσ�ς, Ροστ�β, Νοβοροσ�σκ, Σεβαστο�πολη, Βατο�μ, Κωστ�ντζα, Βρα�λα, Β�ρνα και Μπουργκ�ζ και Τραπεζο�ντα, Σαμψο�ντα, Σιν�πη, Ζογκουλντ�κ.

"Οι �νοπλες Δυν�μεις της Τραπεζο�ντος"
   ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Στην περιοχ� της αρχα�ας Τραπεζο�ντος εδραι�θηκε το 1204 η τρ�τη μεγ�λη Βυζαντιν� αυτοκρατορ�α, η αυτοκρατορ�α της Τραπεζο�ντος (οι �λλες δ�ο �ταν της Νικα�ας και της Ηπε�ρου). Η δημιουργ�α της ακολο�θησε την πτ�ση της Κωνσταντινο�πολης στους Φρ�γκους και πραγματοποι�θηκε απ� τον Αλ�ξιο Κομνην� με τη συνδρομ� και Γεωργιαν�ν δυν�μεων. Η αυτοκρατορ�α αυτ� δημιουργ�θηκε απ� τους Κομνηνο�ς, που αντιτ�σσονταν στον ο�κο των Αγγ�λων και την πρωτε�ουσ� τους, την Κωνσταντινο�πολη. �ρα, �ταν δημιο�ργημα των κεντρ�φυγων τ�σεων απ� την Κωνσταντινο�πολη της παρακμ�ς στην εποχ� των Αγγ�λων και �χι επακ�λουθο της εθνικ�ς αντιστ�σεως, που οργανων�ταν μετ� το 1204 κατ� των Λατ�νων.
Οι �νοπλες δυν�μεις των Τραπεζο�ντιων �ταν λ�γες και γι' αυτ� η επιβ�ωση της αυτοκρατορ�ας αυτ�ς στηρ�χτηκε στη γεωγραφικ� θ�ση της και στους διπλωματικο�ς ελιγμο�ς των "Μεγ�λων Κομνην�ν" (�πως ονομ�ζονταν οι αυτοκρ�τορες της Τραπεζο�ντος, �νομα που θυμ�ζει την αυτοκρατορικ� τους καταγωγ� και τα ν�μιμα δικαι�ματ� τους στο θρ�νο της Π�λης) κυρ�ως μ�σω επιγαμι�ν με τα γειτονικ� βασ�λεια, πριγκηπ�τα και εμιρ�τα.
   Οι προαναφερθε�σες πολιτικ�ς κρ�τησαν τους Οθωμανο�ς μακρι� απ� την αυτοκρατορ�α μ�χρι το δε�τερο μισ� του 15ου αι�να. Η πρ�τη οθωμανικ� επ�θεση αποκρο�στηκε το 1442, η δε�τερη εξαγορ�στηκε με μεγ�λο χρηματικ� ποσ� το 1456 αλλ� το 1461 μετ� απ� πολιορκ�α 21 ημερ�ν και πολλ�ς σφοδρ�ς μ�χες στα τε�χη της π�λεως οι Τραπεζο�ντιοι παραδ�θηκαν σε 60.000 ιππε�ς και 80.000 πεζο�ς Οθωμανο�ς υπ� την ηγεσ�α του Μω�μεθ του 2ου του Πορθητο�.
   Το �μβλημα της αυτοκρατορ�ας των Μεγ�λων Κομνην�ν �ταν ο χρυσ�ς μονοκ�φαλος αετ�ς σε κ�κκινη σημα�α. Ο επ�σημος αυτοκρατορικ�ς τ�τλος των Μεγ�λων Κομνην�ν �ταν "πιστ�ς βασιλε�ς και αυτοκρ�τωρ π�σης Ανατολ�ς, Ιβ�ρων και Περατε�ας". Ο �ρος "π�ση Ανατολ�" δηλ�νει την κυριαρχ�α των Τραπεζο�ντιων στα ανατολικ� (ασιατικ�) βυζαντιν� εδ�φη. Ο �ρος "Ιβ�ρων" δηλ�νει τη συγγ�νεια και την πατροπαρ�δοτη φιλ�α των αυτοκρατορικ�ν ο�κων Γεωργ�ας και Τραπεζο�ντος. Ο �ρος "και Περατε�ας" τ�λος, δηλ�νει τις τραπεζο�ντιες κτ�σεις στη χερσ�νησο της Κριμα�ας. Ο τελευτα�ος �ρος διατηρ�θηκε παρ� την ισχυρ� εχθρικ� παρουσ�α Μογγ�λων και Γενουατ�ν.

Οι αυτοκρ�τορες της Τραπεζο�ντος �ταν οι εξ�ς:
1   Αλ�ξιος ο 1ος ο Μ�γας Κομνην�ς (ιδρυτ�ς) 1204-1222
2   Ανδρ�νικος ο 1ος ο Γ�δων � Γ�δας 1222-1235
3   Ιω�ννης ο 1ος ο Αξιο�χος 1235-1241
4   Μανου�λ ο 1ος ο Μ�γας Κομνην�ς 1241-1263
5   Ανδρ�νικος ο 2ος 1263-1266
6   Γε�ργιος ο 1ος 1266-1280
7   Ιω�ννης ο 2ος 1280-1298
8   Αλ�ξιος ο 2ος ο Μ�γας Κομνην�ς 1298-1330
9   Ανδρ�νικος ο 3ος 1330-1332
10 Μανου�λ ο 2ος 1332
11 Βασ�λειος ο 1ος 1332-1340
12 Ειρ�νη Παλαιολογ�να 1340-1341
13 ʼννα Κομνην� 1341-1342
14 Ιω�ννης ο 3ος ο Κομνην�ς 1342-1344
15 Μιχα�λ ο 1ος 1344-1349
16 ΑΛΕΞΙΟΣ Ο 3ος Ο ΜΕΓΑΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ 1349-1390
17 Μανου�λ ο 3ος ο Κομνην�ς 1390-1417
18 Αλ�ξιος ο 4ος ο Κομνην�ς 1417-1446
19 Ιω�ννης ο 4ος ο Καλο�ω�ννης 1446-1458
20 Δαυ�δ ο 1ος ο Κομνην�ς (ο τελευτα�ος αυτοκρ�τωρ) 1458-1461.

Η εξα�ρετη γεωγραφικ� θ�ση του κρ�τους της Τραπεζο�ντος της εξασφ�λιζε μεγ�λη οικονομικ� αν�πτυξη κυρ�ως μ�σω της διεν�ργειας απ� εκε� του εμπορ�ου των Ινδι�ν και της Ερυθρ�ς Θ�λασσας. �τσι, η Τραπεζο�ντα �γινε "εμπ�ριον της οικουμ�νης απ�σης" (Βησσαρ�ων) και κατ�στη "κορυφ� και οφθαλμ�ς συμπ�σης της Ασ�ας" (νομοφ�λαξ Ευγενικ�ς).
   Η επιδ�ωξη της προστασ�ας του οικονομικο� δυναμικο� της χ�ρας (μ�σω της ελε�θερης επικοινων�ας Τραπεζο�ντος-εσωτερικ�ς Ασ�ας-ν�τιας Ρωσ�ας) και της εδαφικ�ς ακεραι�τητ�ς της �φερε τους Μεγ�λους Κομνηνο�ς σε σ�γκρουση με τους Σελτζο�κους Το�ρκους, τους Τουρκομ�νους της Μικρ�ς Ασ�ας (κυρ�ως τους εμ�ρηδες της Κασταμον�ς και της �μιδος) και τους Γενου�τες. Η μογγολικ� κυριαρχ�α στα μ�σα του 13ου αι�να φα�νεται να λυτρ�νει την Τραπεζο�ντα απ� το σελτζουκικ� κ�νδυνο.
   Ο Μιχα�λ ο 8ος ο Παλαιολ�γος ε�ναι αυτ�ς, που ουσιαστικ� δημιουργε� τις συνθ�κες για συμμαχ�α Κωνσταντινο�πολης και Τραπεζο�ντας.
   Ο εμφ�λιος π�λεμος των μ�σων του 14ου αι�να στην Τραπεζο�ντα αν�μεσα στους Αμυτζαρ�ντους και στους πιστο�ς στην Κωνσταντινο�πολη Σχολαρ�ους και η σφαγ� των πρ�των συντ�ραξε την αυτοκρατορ�α. Π�ντως, μετ� απ' αυτ�ν τη σ�γκρουση η Κωνσταντινο�πολη παραμ�νει για την Τραπεζο�ντα η μητρ�πολη Γ�νους και Εκκλησ�ας.
   Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ
Η διοικητικ� οργ�νωση της αυτοκρατορ�ας της Τραπεζο�ντος βασιζ�ταν σε βυζαντιν� πρ�τυπα (υποδια�ρεση σε 7 τομε�ς) αλλ� υπ�ρχαν και γεωργιαν�ς επιδρ�σεις (που αποδεικν�ονται απ� τις κεντρ�φυγες τ�σεις των μεγ�λων ποντιακ�ν οικογενει�ν απ�ναντι στο θρ�νο). Ο καθ�νας απ� αυτο�ς τους τομε�ς ε�χε τους δικο�ς του στρατι�τες. Οι Ελληνο-Λαζο� �ρχοντες των συν�ρων τα φρουρο�σαν με τις δικ�ς τους δυν�μεις αρχικ� εθελοντικ� και κατ�πιν, για ν' αναγνωριστε� η εξουσ�α τους απ� την κεντρικ� διο�κηση.
   Ο στρατ�ς ωστ�σο ε�χε �ντονες ανατολικ�ς επιδρ�σεις, αφο� και η πλειοψηφ�α των στρατιωτ�ν �ταν Τζ�ννοι.
   Οι Μογγ�λοι και οι Ασπροπροβατ�δες επηρ�ασαν την καθημεριν� ζω� των ανακτ�ρων και τις διπλωματικ�ς εξελ�ξεις αλλ� δεν επ�βαλαν ν�ες ιδι�τυπες μορφ�ς στην κοινωνικ� οργ�νωση.
   Αυτ� η ιδι�τυπη τραπεζουντιαν� πραγματικ�τητα επηρ�ασε �ντονα την οθωμανικ� οικονομ�α.
   Τ�λος, η Μητρ�πολις "Τραπεζο�ντος και π�σης Λαζικ�ς" βασιζ�ταν στα κωνσταντινουπολιτικ� πρ�τυπα.
    ΟΙ ΕΝΟΠΛΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ
    Ο στρατ�ς της Τραπεζο�ντος �ταν μικρ�ς. Αυτ� �ταν λογικ�, αφο� ο πληθυσμ�ς της αυτοκρατορ�ας �ταν 250.000 και οι κ�τοικοι της π�λης της Τραπεζο�ντος �ταν 4.000 το 1438. Το 13ο αι�να η αυτοκρατορ�α μπορο�σε να προσφ�ρει (υποχρεωτικ� κατ�πιν συνθ�κης) στους Σελτζο�κους 200 λογχοφ�ρους ιππε�ς, εν� οι περισσ�τεροι στρατο� του 14ου αι�να αριθμο�σαν μ�νο σε εκατοντ�δες. Το 1355 η απ�λεια 50-400 ανδρ�ν σε μ�χη κατ� των Το�ρκων θεωρ�θηκε μεγ�λη καταστροφ�. Σε μια �λλη αναμ�τρηση κοντ� στο Μαρμαρ� το 1370 ο Αλ�ξιος ο 3ος ο Μ�γας Κομνην�ς συνοδευ�ταν μ�νο απ� 100 ιππε�ς. Το 1380 ο �διος αυτοκρ�τορας ε�χε μοιρ�σει σε 2 μ�ρη το στρατ� του: το 1ο μ�ρος αποτελε�το απ� 600 πεζο�ς και το 2ο απ� το ιππικ� και το υπ�λοιπο πεζικ�. Ο μεγαλ�τερος στρατ�ς των Τραπεζο�ντιων, που καταγρ�φηκε το 1366, αποτελε�το απ� 2.000 ιππε�ς και πεζο�ς.
   Ο στρατ�ς της Τραπεζο�ντος συμπληρων�ταν και απ� τις δυν�μεις Το�ρκων και Γεωργιαν�ν συμμ�χων, πολλο� εκ των οπο�ων �ταν συγγενε�ς με την αυτοκρατορικ� οικογ�νεια, καθ�τι ε�χαν παντρευτε� μ�λη της. Μια συμμαχ�α κατ� των Οθωμαν�ν περιελ�μβανε (εκτ�ς απ� τους Τραπεζο�ντιους) 5.000 Ασπροπροβατ�δες, δι�φορους Γεωργιανο�ς ηγεμ�νες με 17.000 �νδρες, τον εμ�ρη της Κιλικ�ας με 1-2.000 �νδρες, καθ�ς επ�σης και Κιρκασσιανο�ς και Αλανο�ς, δι�φορους �λλους εμ�ρηδες και τον εμ�ρη της Σιν�πης και της Κασταμον�ς με 400 καν�νια, 2.000 πυροβολητ�ς και 10.000 �νδρες με παραδοσιακ� τουρκικ� εξοπλισμ�.
   Φα�νεται επ�σης �τι στα μ�σα του 15ου αι�να και οι Τραπεζο�ντιοι δι�θεταν πυροβολικ�.
   �σον αφορ� στον εξοπλισμ� του στρατο� της Τραπεζο�ντος, το βαρ� ιππικ� μ�χρι το 1360 χρησιμοποιο�σε τη λ�γχη, εν� απ� κει και �πειτα καθιερ�θηκε ως κ�ριο �πλο το τ�ξο (�πως συν�βαινε με το ελαφρ� ιππικ�). Το πεζικ� τ�ρα: υπ�ρχε μια μικρ� δ�ναμη δορυφ�ρων αλλ� η πλειον�τητα του πεζικο� �ταν τοξ�τες, ψιλο� και πελταστ�ς. �τσι λοιπ�ν μπορο�με να πο�με �τι "ο στρατ�ς της Τραπεζο�ντος χρησιμοποιο�σε τ�ξα και ξ�φη �πως οι τουρκικ�ς δυν�μεις, εν� χρησιμοποιο�σε το ιππικ� σαν τους Το�ρκους" (Κλ�βικος 1404).
   Τ�λος, αφο� η θ�λασσα διαδραμ�τιζε σημαντικ�τατο ρ�λο, η αυτοκρατορ�α διατηρο�σε μια μ�νιμη ναυτικ� δ�ναμη (που αναφ�ρεται για τελευτα�α φορ� το 1437) 2-3 μεγ�λων πολεμικ�ν πλο�ων με δυνατ�τητα μεταφορ�ς 3-600 ανδρ�ν (ενδεικτικ� του μικρο� μεγ�θους του στρατο� της αυτοκρατορ�ας) και ε�χε τη δυνατ�τητα ναυπ�γησης μερικ�ν μικρ�τερων πλοιαρ�ων σε �κτακτες περιστ�σεις, π.χ. το 1355 κατεγρ�φησαν 1 μεγ�λο πολεμικ� πλο�ο και 11 πλοι�ρια, το 1372 40 ξυλ�ρια και το 1379 2 μεγ�λα πολεμικ� πλο�α και 2 β�ρκες. Το 1402 ο Ταμερλ�νος ζ�τησε απ� το Μανου�λ τον 3ο 20 γαλ�ρες, για να τις χρησιμοποι�σει κατ� των Οθωμαν�ν (που προφαν�ς δεν �ταν δυνατ�ν να παραλ�βει), αλλ� φα�νεται �τι ενισχ�θηκε απ� τους Τραπεζο�ντιους σε �λλη μ�χη του. Οι Βενετο� και οι Γενου�τες, τ�λος, αναμε�χτηκαν ενεργ� στις ναυτικ�ς υποθ�σεις της αυτοκρατορ�ας και �τσι συγκρο�στηκαν συχν� με την Τραπεζο�ντα.
   Η ΧΡΥΣΗ ΕΠΟΧΗ
   Η χρυσ� περ�οδος της Τραπεζο�ντος ε�ναι συνδεδεμ�νη με τον Αλ�ξιο τον 3ο , που αποκατ�στησε την ειρ�νη μετ� απ� δεκαετ� εμφ�λιο π�λεμο, ν�κησε τους Τουρκομ�νους, �κτισε μοναστ�ρια και ευαγε�ς ο�κους και οδ�γησε την αυτοκρατορ�α σε πρωτοφαν� �νθηση.
ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΚΟΜΝΗΝΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ, ΟΙ ΓΕΝΟΥΑΤΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΒΕΝΕΤΟΙ
   Η μοναδικ� πηγ� ε�ναι ουσιαστικ� το σ�ντομο χρονικ� του Τραπεζουντ�ου πρωτοσεβ�στου και πρωτονοταρ�ου Παναρ�του, που �ζησε την εποχ� του Αλεξ�ου του 4ου.
   Μ�χρι τη μ�χη του Κ�ζενταγκ (Kosedag 1243) και τη συντριβ� των Σελτζο�κων απ� τους Μογγ�λους οι Τραπεζο�ντιοι αυτοκρ�τορες αντιμετωπ�ζουν με σχετικ� επιτυχ�α τη σελτζουκικ� απειλ�. Το 1254/8 ο Μανου�λ καταλαμβ�νει τη Σιν�πη, που μ�νει στην κυριαρχ�α των Τραπεζο�ντιων ως τα 1265/6.
   Οι Τουρκομ�νοι αρχ�ζουν ν' αποτελο�ν σημαντικ� απειλ� γ�ρω στα 1280. Λ�γο αργ�τερα εκμεταλλευ�μενοι εσωτερικ�ς διαμ�χες ερημ�νουν την πλο�σια Χαλυβ�α γ�ρω απ� την Κερασο�ντα και λ�γο αργ�τερα καταλαμβ�νουν και την �δια την Κερασο�ντα. Ο Αλ�ξιος ο 2ος τους κατανικ�, αιχμαλωτ�ζει τον αρχηγ� τους Κουσταγ�νη και αναδιοργαν�νει την �μυνα της αυτοκρατορ�ας.
   Μετ�, εμφαν�ζονται στο προσκ�νιο οι Γενου�τες, που στην αξ�ωσ� τους να απαλλαγο�ν απ� τους δασμο�ς με απειλ� να φ�γουν απ� την αυτοκρατορ�α ο Αλ�ξιος ο 2ος απαντ� με ευχ�ς για κατευ�διο, αφο� �μως πληρ�σουν τους δασμο�ς! �ταν οι Γενου�τες αρχ�ζουν να ετοιμ�ζονται, για να φ�γουν χωρ�ς να πληρ�σουν, ο Αλ�ξιος ο 2ος στ�λνει γεωργιαν�ς δυν�μεις, για να τους συλλ�βουν. Οι Γενου�τες τ�τε β�ζουν φωτι� στην κεντρικ� συνοικ�α της Τραπεζο�ντος, αλλ� η φωτι� κα�ει τα εμπορε�ματ� τους. Σε λ�γο ξεσπ� ανοικτ�ς π�λεμος Γ�νουας-Τραπεζο�ντος. Ο Αλ�ξιος ο 2ος μαζ� με τον εμ�ρη της Σιν�πης επιτ�θεται στις γενουατικ�ς εγκαταστ�σεις στη Χερσ�να αλλ� η κυριαρχ�α των Γενουατ�ν στη θ�λασσα τον αναγκ�ζει να συν�ψει ειρ�νη το 1314 και το 1316 αλλ� για αντιπερισπασμ� το 1319 δ�νει προν�μια και στους Βενετο�ς.
   Το 1332 ο Το�ρκος εμ�ρης Παρι�μης (Bayram) κ�νει την πρ�τη απευθε�ας επ�θεση στην Τραπεζο�ντα αλλ� ηττ�ται.
    Το 1340 οι Το�ρκοι της Aμιδος εκμεταλλευ�μενοι εμφ�λιες συγκρο�σεις κ�νουν 2 απευθε�ας επιθ�σεις στην Τραπεζο�ντα, εκ των οπο�ων η δε�τερη �ταν επιτυχημ�νη. Τ�τε κατακ�ηκε η π�λη και σκοτ�θηκαν πολλο� �μαχοι. Εν μ�σω των εσωτερικ�ν συγκρο�σεων οι Το�ρκοι καταλαμβ�νουν το 1346 τον Aγιο Ανδρ�α και το Ο�ναιον και το 1347 αποτυγχ�νουν σε επ�θεση κατ� της Τραπεζο�ντος.
   Οι Γενου�τες φ�ρονται β�ναυσα στον πληθυσμ� της Χερσ�νος και οι Τραπεζο�ντιοι αντιδρο�ν πολιορκ�ντας τη γενουατικ� συνοικ�α και σκοτ�νοντας �σους Γενου�τες �πεσαν στα χ�ρια τους. Το 1348 οι Γενου�τες αντεπιτ�θενται, καταλαμβ�νουν την Κερασο�ντα και καταστρ�φουν το μικρ� τραπεζο�ντιο στ�λο, που στ�λνεται, για να τους αντιμετωπ�σει. Οι Τραπεζο�ντιοι αντιδρο�ν καταστρ�φοντας π�λι τη γενουατικ� συνοικ�α της Τραπεζο�ντος. Η αποστολ� ισχυρ�ν γενουατικ�ν δυν�μεων αναγκ�ζει τον αυτοκρ�τορα Μανου�λ να συνθηκολογ�σει και να δ�σει π�λι στους Γενου�τες τα προν�μι� τους, εν� για 7 μ�νες οι Τραπεζο�ντιοι αποδεκατ�ζονται απ� λοιμ�.
   Το 1349 ανεβα�νει στο θρ�νο της Τραπεζο�ντος ο Αλ�ξιος ο 3ος, που το 1351 νυμφε�εται τη Θεοδ�ρα Καντακουζην�, συγγεν� του Βυζαντινο� αυτοκρ�τορα. Ο Αλ�ξιος ο 3ος με μια σειρ� απ� μικρ�ς εκστρατε�ες αποκαθιστ� τη γαλ�νη στην αυτοκρατορ�α. �ταν οι Βενετο� επιτ�θενται στο γενουατικ� στ�λο στο λιμ�νι της Τραπεζο�ντος, ο Αλ�ξιος ο 3ος τους απομακρ�νει δ�νοντ�ς τους προν�μια. Ακ�μη, ανανε�νει τις συμμαχ�ες με τους γειτονικο�ς Το�ρκους εμ�ρηδες και τους Γεωργιανο�ς με επιγαμ�ες και βοηθ� στην αν�πτυξη του εμπορ�ου, των γραμμ�των και των τεχν�ν. �ταν ο Ταμερλ�νος καταλαμβ�νει τη Γεωργ�α, ο Αλ�ξιος ο 3ος ε�ναι στα τελευτα�α του.
   Το 1390 ο Μανου�λ, ο ν�ος αυτοκρ�τωρ, γ�νεται φ�ρου υποτελ�ς στους Μογγ�λους.
   Το 1396 ανανε�νονται τα προν�μια των Βενετ�ν, καθ�τι οι Γενου�τες διακ�πτουν κ�θε οικονομικ� συναλλαγ� με την αυτοκρατορ�α.
   Το 1417 οι Γενου�τες απαιτο�ν οικονομικ� αποζημ�ωση για την καταστροφ� των εγκαταστ�σε�ν τους, που την καταβ�λλει ο αυτοκρ�τωρ Αλ�ξιος ο 4ος.
    Μετ� την �νοδο του Ιω�ννου του 4ου στην εξουσ�α οι Τουρκομ�νοι του Αρταβ�λη επιτ�θενται. Οι Τραπεζο�ντιοι υπ� την ηγεσ�α του πανσεβ�στου Αλεξ�νδρου αντιμετωπ�ζουν τους Τουρκομ�νους στην Κορδ�λη προσδοκ�ντας σε συνδυασμ�νη επ�θεση απ� ξηρ� και θ�λασσα. Η θαλασσοταραχ� �μως εμποδ�ζει το στ�λο και �τσι οι δυν�μεις ξηρ�ς μ�νουν μ�νες και ηττ�νται. Οι Τουρκομ�νοι φτ�νουν στην Τραπεζο�ντα, �που �χει ξεσπ�σει πυρκα�� και της οπο�ας οι κ�τοικοι φε�γουν πανικ�βλητοι. Με πολ� μεγ�λη δυσκολ�α ο αυτοκρ�τωρ και οι υπ�λοιποι 50 �νδρες πετυχα�νουν ν' απομακρ�νουν τους Τουρκομ�νους. �ταν οι κ�τοικοι επιστρ�φουν, ο αυτοκρ�τωρ αποκαλε� τους �ρχοντες "γυναικωτο�ς και αν�νδρους και προδ�τας της πατρ�δος".
   Αν η αντιμετ�πιση των ατ�κτων Τουρκομ�νων �ταν προβληματικ�, η αντ�δραση εναντ�ον των Οθωμαν�ν κατ�στη αδ�νατη.
   Το 1442 η θαλασσοταραχ� εμποδ�ζει τον οθωμανικ� στ�λο να καταλ�βει την Τραπεζο�ντα. Η αναν�ωση της συνθ�κης του Μουρ�τ και η καταβολ� τεραστ�ου χρηματικο� ποσο� ετησ�ως δεν εμποδ�ζουν το Μω�μεθ το 2ο να διατ�ξει το 1456 το Χιτ�ρη να καταλ�βει τη μαστιζομ�νη απ� λοιμ� Τραπεζο�ντα. Ο αυτοκρ�τωρ τον απομακρ�νει με προσφορ� πολλ�ν χρημ�των και αφο� ο Χιτ�ρης πα�ρνει πολλο�ς δο�λους.
   Ο Ιω�ννης ο 4ος και ο αδελφ�ς του Δαυ�δ κινητοποιο�νται: εν�νουν τους διαφ�ρους Το�ρκους εμ�ρηδες και τους Ασπροπροβατ�δες και αποστ�λλουν πρ�σβεις στον π�πα Π�ο το 2ο, στο βασιλι� της Γαλλ�ας και στο Δο�κα της Βουργουνδ�ας.
   Μπροστ� στο ενδεχ�μενο δραστηριοποι�σεως τ�τοιας συμμαχ�ας ο Μω�μεθ ο 2ος αντιδρ� κα�ρια: το 1461 κινε�ται κατ� των διαφ�ρων τουρκικ�ν εμιρ�των και της Τραπεζο�ντος με 60.000 ιππε�ς, 80.000 πεζο�ς και 300 πλο�α. Αφο� υποτ�σσει τα δι�φορα εμιρ�τα, στ�λνει το στ�λο στην Τραπεζο�ντα και κατευθ�νει το στρατ� προς τους Ασπροπροβατ�δες, που συνθηκολογο�ν.
   Ο Δαυ�δ, αυτοκρ�τωρ τ�ρα, αντ�χει χωρ�ς ενισχ�σεις σε σκληρ� πολιορκ�α 21 ημερ�ν. Ο πρωτοβεστι�ριος Γε�ργιος Αμοιρο�τζης αναλαμβ�νει τις συνομιλ�ες συνθηκολ�γησης. Ο πορθητ�ς Σουλτ�νος �χει σ�μφωνα με τη συνθ�κη την υποχρ�ωση να σεβαστε� την ζω�, την τιμ� και την περιουσ�α των παραδοθ�ντων, να επιτρ�ψει στους επιθυμο�ντες να φ�γουν απ� την κατακτημ�νη πατρ�δα τους και να εκχωρ�σει στο Δαυ�δ και την οικογ�νει� του ισ�βια τα �σοδα των Σερρ�ν.
   Ο Δαυ�δ αναχωρε� με την οικογ�νει� του για την περιοχ� Στρυμ�νος. �λες οι αρχοντικ�ς οικογ�νειες (και κυρ�ως του Αμοιρο�τζη, που ο Μω�μεθ τιμ�) και πολλο� κ�τοικοι μεταφ�ρονται στην Κωνσταντινο�πολη. Τ�λος, 1.500 ν�οι αιχμ�λωτοι Τραπεζο�ντιοι εντ�σσονται στο σ�μα των γενιτσ�ρων, εν� �λλοι στο σ�μα των σπαχ�δων.
Το 1463 ο Δαυ�δ συναντ� στην Αδριανο�πολη, �που �χει μεταφερθε� αυτ�ς και η οικογ�νει� του με σουλτανικ� βο�λευμα, τον �κπτωτο Δεσπ�τη της Πελοπονν�σου, Δημ�τριο Παλαιολ�γο. Αυτ� θεωρε�ται απ� το Σουλτ�νο συνωμοσ�α και �τσι ο Δαυ�δ, ο ανιψι�ς του και 7 απ� τους 8 γιους του εκτελο�νται.

My About page is also a great place to give information about others involved with my site's topic, such as the leaders of my organization, club, or company; an ancestor; my family; and so forth.

Favorite Links

About

KARADENIZ (EVKSINOS PONTOS)

Karadeniz (Μαύρη Θάλασσα) και Εύξεινος Πόντος

Μα�ρη Θ�λασσα

Συντεταγμ�νες: 43°17′49″N 34°01′46″E﻿ / ﻿43.2969, 34.0294

Χ�ρτης της Μα�ρης Θ�λασσας.

Φωτογραφ�α της Μα�ρης Θ�λασσας, του 1915.

[Επεξεργασ�α] Ιστορ�α

[Επεξεργασ�α] Γεωλογ�α

Ε�ξεινος Π�ντος

Συντεταγμ�νες: 43°17′49″N 34°01′46″E / 43.2969, 34.0294